همه افراد ممکن است در مقطعی از زندگی خود به‌ویژه در موقعیت‌های استرس‌زا دچار اضطراب شوند؛ ولی، اضطراب مزمن با اضطراب مقطعی متفاوت است. اضطراب مزمن می‌تواند نحوه رفتار و تعامل شما را با دیگران تغییر دهد و اگر دلیل خاصی نداشته باشد، می‌تواند منجر به انواع اختلالات اضطرابی مانند اختلال اضطراب فراگیر یا اختلال پانیک شود.
اضطراب مزمن چیست؟
اضطراب مزمن، وضعیتی طولانی‌مدت است که می‌تواند به‌صورت قابل توجهی روی جنبه‌های مختلف زندگی افراد مانند سلامت جسمی و روانی، عملکرد شغلی و روابط فرد با دیگر افراد تأثیر بگذارد. اضطراب حاد معمولا در طول حوادث استرس‌زا ایجاد و پس از مدت کوتاهی برطرف می‌شود؛ ولی، نوع مزمن ممکن است دلیل خاصی نداشته باشد و هرگز برطرف نشود. این نوع می‌تواند منجر به اختلالات مختلفی مانند اختلال اضطراب فراگیر و اختلال پانیک شود.
علل اضطراب مزمن چیست؟
برخی از علل احتمالی و عوامل خطر این نوع اضطراب عبارت‌اند از:
- عوامل ژنتیکی
- عوامل محیطی
- اتفاقات زندگی
- عوامل روانی
- عوامل فیزیولوژیکی
حوادث آسیب‌زا معمولا می‌توانند به‌تنهایی منجر به این نوع اضطراب شوند؛ ولی، اضطراب بسیاری از افراد ناشی از ترکیبی از عوامل ذکرشده است.
علائم اضطراب مزمن
علائم اضطراب مزمن را می‌توانیم به 4 گروه تقسیم‌بندی کنیم که عبارت‌اند از:
- علائم فیزیکی: علائم فیزیکی می‌توانند باعث بدترشدن بیماری‌های جسمی مانند سندرم روده تحریک‌پذیر شوند. علائم فیزیکی عبارت‌اند از: افزایش ضربان قلب، تنش عضلانی، مشکلات تنفسی، خستگی، مشکلات خواب، درد عضلانی، فشارخون بالا، مشکلات سیستم گوارشی، گرفتگی و درد سینه و گلو، درد معده، سردرد، لرز، گیجی و افزایش تعریق دست‌ها
- علائم شناختی: افرادی که دچار این مشکل هستند، همیشه افکار نگران‌کننده‌ای دارند؛ برای مثال، دائما این سؤال را از خود می‌پرسند: «اگر اتفاق بدی بیفتد، چه‌کار کنم؟» علائم شناختی عبارت‌اند از: استرس شدید، نگرانی شدید، بیش‌برانگیختگی، بی‌قراری، مشکل در تمرکزکردن، وسواس به همراه علائم فیزیکی، نگرانی درباره تحقیرشدن، ترس از دیوانه‌شدن، مشکلات حافظه و اختلالات خلقی
- علائم عاطفی: اگر دچار این مشکل باشید، ممکن است احساساتی مانند نگرانی، دلهره، پریشانی، ترس، وحشت، بی‌تابی، آشفتگی و ناامنی را تجربه کنید
- علائم رفتاری: نوع مزمن می‌تواند به‌صورت قابل توجهی روی رفتار فرد تأثیر بگذارد. فرد ممکن است از موقعیت‌های مرتبط با علائم خود اجتناب کند و هر کاری را برای فرارکردن از آن موقعیت‌ها انجام دهد. در نهایت، فرد مبتلا ممکن است از مکان، خانه یا جسمی که از نظر او امن است، دور نشود
تفاوت استرس حاد و مزمن چیست؟
برای پاسخ به این سؤال، ابتدا بهتر است با تفاوت استرس و اضطراب آشنا شوید. تفاوت بین اضطراب و استرس پیچیده است؛ زیرا، می‌توانند علائم مشابهی مانند افزایش ضربان قلب داشته باشند. استرس معمولا پاسخی کوتاه‌مدت به رویداد خاصی است که پس از حذف عامل استرس‌زا برطرف می‌شود؛ ولی، اضطراب بلندمدت‌تر است و می‌تواند هیچ دلیل خاصی نداشته باشد.
استرس حاد، استرسی کوتاه‌مدت است؛ ولی استرس مزمن، استرسی طولانی‌مدت است. استرسی که در ترافیک، دعوا با همسر یا دعوا با رئیس خود تجربه می‌کنید، از نوع حاد است؛ ولی، اگر راننده اتوبوس یا تاکسی هستید و هر روز در ترافیک می‌مانید یا هر روز با همسر یا رئیس خود دعوا می‌کنید، استرس حاد شما ممکن است به استرس مزمن تبدیل شود.
عوارض اضطراب و استرس مزمن
اگر اضطراب و استرس مزمن درمان نشود، می‌تواند منجر به اختلالات اضطرابی و عوارض زیر شود و روی کیفیت زندگی شما تأثیر بگذارد:
- افسردگی: نگرانی و استرس مداوم می‌توانند منجر به ناامیدی و غم که از علائم افسردگی هستند، شوند
- بسیار کم یا بسیار زیاد خوابیدن: اختلالات اضطرابی با طیف وسیعی از اختلالات خواب مانند بی‌خوابی، کاهش کیفیت خواب و خواب‌آلودگی بیش از اندازه در طول روز مرتبط هستند. اضطراب می‌تواند الگوهای خواب شما را مختل کند و بی‌خوابی نیز می‌تواند باعث بدترشدن علائم اضطراب شما شود. تحقیقات نشان می‌دهند که حدود 60 الی 70% از افراد مبتلا به اختلال اضطراب فراگیر دچار اختلالات خواب هستند
- مشکل در انجام وظایف در خانه، مدرسه و محل کار: نوع مزمن می‌تواند تمرکزکردن و انجام فعالیت‌های روزمره را دشوار کند و منجر به ناتوانایی در انجام به‌موقع وظایف و کاهش بهره‌وری شود
- انزوای اجتماعی: اختلال اضطراب اجتماعی و اختلال اضطراب فراگیر می‌توانند منجر به انزوای اجتماعی شوند. ترس از قضاوت یا خجالت ممکن است باعث شوند که از موقعیت‌های اجتماعی اجتناب کنید و به‌تبع آن، تنها شوید
- درد مزمن و علائم دیگر: تحقیقات نشان می‌دهند که اضطراب با فیبرومیالژیا، میگرن، کمردرد، آرتریت و مشکلات گوارشی مرتبط است
- سوءاستفاده از مواد مخدر: سوءاستفاده از مواد مخدر در افراد مبتلا به اختلال اضطراب فراگیر شایع است. افراد مبتلا به اضطراب ممکن است از الکل یا مواد مخدر به‌عنوان نوعی مکانیسم مقابله‌ای استفاده کنند
- خودکشی: تحقیقات نشان می‌دهند که اختلالات اضطرابی می‌توانند خطر افکار و رفتارهای مرتبط با خودکشی را افزایش دهند.
ارتباط افسردگی با استرس مزمن
افسردگی ارتباط تنگاتنگی با استرس مزمن دارد. تحقیقات نشان می‌دهند که حدود 45% از افراد مبتلا به اختلال افسردگی اساسی دچار یک یا چند اختلال اضطرابی هستند. این امر ممکن است با این نکته که هر دو این بیماری‌ها دارای علل مشابهی مانند ژنتیک، آسیب روانی یا غفلت هستند، مرتبط باشد. عوارض ناشی از اضطراب می‌توانند شما را دچار افسردگی کنند. همچنین عوارض مرتبط با افسردگی می‌توانند باعث ایجاد اضطراب در شما شوند. افسردگی ممکن است دارای علائم زیر باشد:
- خلق غمگین و ناراحت مداوم
- احساس ناامیدی یا درماندگی
- بدبینی
- احساس گناه یا بی‌ارزشی
- ازدست‌دادن علاقه به فعالیت‌های مورد علاقه
- کاهش انرژی
- اختلالات خواب مانند بسیار کم یا بسیار زیاد خوابیدن
- کم‌اشتهایی یا پرخوری
- کاهش یا افزایش وزن
- بی‌قراری
- تحریک‌پذیری
- سردرد
- مشکلات گوارشی
- درد بدون هیچ دلیل مشخصی
- افکار خودکشی یا برنامه‌ریزی برای خودکشی
اضطراب مزمن در کودکان و نوجوانان
نگرانی و ترس بخشی طبیعی از رشد کودکان و نوجوانان هستند. اگر ترس و نگرانی بسیار شدید یا مزمن باشند و روی عملکرد و سلامت تأثیر بگذارند، کودک ممکن است دچار اختلالات اضطرابی شود.
